Tricholoma equestre
Δεν υπάρχει επιστημονική συναίνεση σχετικά με την ασφάλεια του μανιταριού Tricholoma equestre, καθώς ορισμένες χώρες τα τελευταία χρονιά το έχουν τοποθετήσει στη λίστα με τα θανατηφόρα, γιατί έχει προκαλέσει δηλητηριάσεις που οδηγούν στο θάνατο, ενώ σε άλλες εξακολουθεί να συλλέγεται ευρέως και να καταναλώνεται κάθε χρόνο.
Συστηματική ταξινόμηση:
Phylum (Συνομοταξία) : Basidiomycota
Class (Ομοταξία) : Agaricomycetes
Order (Τάξη) : Agaricales
Family (Οικογένεια): Tricholomataceae
Genus (Γένος) : Tricholoma
Species (Είδος) : T. equestre
Επιστημονική ονομασία: Tricholoma equestre (L.) P.Kumm.
Συνώνυμα: Tricholoma flavovirens Pers., Tricholoma auratum Gillet (4)
Κοινές ονομασίες: Υellow knight (5), man on horseback (1).
Περιγραφή:
Το μάλλον συχνό, θανατηφόρο, Tricholoma equestre καρποφορεί το φθινόπωρο, σε μικρές ομάδες, σε δάση κωνοφόρων, κυρίως σε πεύκα και πιο σπάνια σε δάση πλατύφυλλων ειδών.
Το καπέλο του Tricholoma equestre έχει διάμετρο 5-13 εκατοστά, με σχήμα αρχικά ημισφαιρικό, κυρτό, σχεδόν επίπεδο στην ωριμότητα, θαμπό, κίτρινο-καφετί, λαδο-καφετί με καφέ-κοκκινωπά λέπια στο κέντρο του, συχνά με περιθώριο κυματιστό.
Τα ελάσματα είναι πυκνά, αγγίζουν το πόδι και έχουν φωτεινό κίτρινο χρώμα.
Το πόδι έχει ύψος 5-10 και διάμετρο 0,8-2,5 εκατοστά, ίδιο χρώμα με το καπέλο και καλυμμένο με καφετιά ινίδια.
Η σάρκα του είναι λευκή, ανοικτό κίτρινο κάτω από την επιδερμίδα, με αλευρώδη οσμή και γεύση.
Το αποτύπωμα των σπόρων έχει χρώμα λευκό (1,2,3,6,7).
Ομοιότητες:
Το συχνό, μάλλον τοξικό, Tricholoma sejunctum έχει κιτρινωπό καπέλο με ενσωματωμένα σκούρο ινίδια, είναι λιγότερο κολλώδης και έχει λευκά ελάσματα.
Το συχνό, τοξικό, Tricholoma sulphureum παράγει ελαφρά μικρότερα καρποσώματα, έχει θειαφένιο καπέλο, κίτρινο ελάσματα και οσμή φυσικού αερίου.
Είναι το μανιτάρι Yellow Knight βρώσιμο ή όχι;
Τα πρώτα δώδεκα κρούσματα αναφέρθηκαν στη Γαλλία κατά την περίοδο 1992-2001, συμπεριλαμβανομένων τριών θανατηφόρων. Επίσης, υπήρξαν δύο άλλες περιπτώσεις το 2001 και μία περίπτωση παιδικής δηλητηρίασης το 2003 στην Πολωνία (10).
Τα άτομα που έχουν δηλητηριαστεί είχαν καταναλώσει τρία ή και περισσότερα γεύματα που περιείχαν T. equestre τις τελευταίες δύο εβδομάδες πριν από το συμβάν. Μια έως τέσσερις ημέρες μετά από το τελευταίο γεύμα που περιείχε τον μύκητα, οι ασθενείς ανέφεραν αδυναμία των μυών, μερικές φορές συνοδευόμενη από πόνο. Αυτή η αδυναμία συνεχίστηκε για άλλες τρεις έως τέσσερις ημέρες συνοδευόμενη από αίσθημα δυσκαμψίας και σκουρόχρωμα ούρα. Καταγράφηκαν επίσης περίοδοι ναυτίας, εφίδρωσης, ερυθρότητας του προσώπου, αλλά δεν υπήρχαν πυρετοί (9).
Το δηλητήριο σε αυτό το μανιτάρι παραμένει άγνωστο. Ο βασικός μηχανισμός δηλητηρίασης πιθανών να είναι η ραβδομυόλυση, μια βλάβη της κυτταρικής μεμβράνης των σκελετικών μυϊκών ινών. Σε αυτή τη διαταραχή, η μυοσφαιρίνη, η μυϊκή πρωτεΐνη που μεταφέρει οξυγόνο απελευθερώνεται και εμφανίζεται στα ούρα, με συμπτώματα όπως μυϊκός πόνος και καστανός χρωματισμός των ούρων (1).
Δεν υπάρχει επιστημονική συναίνεση σχετικά με την ασφάλεια του μανιταριού Yellow Knight, καθώς σε ορισμένες χώρες θεωρείται ως δηλητηριώδες μανιτάρι ενώ σε άλλες εξακολουθεί να συλλέγεται ευρέως και να καταναλώνεται κάθε χρόνο.
Μετά από αναφορές για περιπτώσεις δηλητηρίασης που περιλαμβάνουν ραβδομυόλυση, έγιναν έρευνες σε in vivo πειραματικά μοντέλα. Στην μελέτη των Piotr Rzymski & Piotr Klimaszyk (2018) που έγινε στην Πολωνία εξετάστηκαν όλες οι διαθέσιμες πληροφορίες σχετικά το T. equestre συμπεριλαμβανομένου του μορφολογικού και μοριακού προφίλ, την θρεπτική αξία, τα επίπεδα των μολυσματικών παραγόντων που παρατηρούνται στους καρποφόρους οργανισμούς, της πιθανότητας λάθους με άλλα είδη που είναι μορφολογικά παρόμοια και τα in vivo δεδομένα για την ασφάλεια σε περιπτώσεις ανθρώπινης μέθης. Με βάση τα διαθέσιμα δεδομένα, προτείναν ότι T. equestre δεν μπορεί να θεωρηθεί ως τοξικό είδος και δεν φαίνεται να παρουσιάζει μεγαλύτερη απειλή για την υγεία από άλλα είδη μανιταριών που μέχρι στιγμής θεωρούνται βρώσιμα (8).
Με βάση τα στοιχεία, η αναμενόμενη πρόσληψη μετάλλου και μεταλλοειδών μετά από κατανάλωση ημερησίως 300 g νωπών μανιταριών (περίπου διπλάσια από την κανονική δόση) δεν θα πρέπει να εγκυμονεί κίνδυνο. Καμία τοξική ένωση, συμπεριλαμβανομένων αιτιολογικών παραγόντων ραβδομυόλυσης, δεν έχει εντοπιστεί ποτέ στο T. equestre.
Λαμβάνοντας υπόψη τα διαθέσιμα in vivo και κλινικά δεδομένα σχετικά με τη μυοτοξικότητα των διαφόρων μανιταριών και ενδείξεις από μοριακές αναλύσεις του Tricholoma, μπορούν να προταθούν 3 υποθέσεις:
- Όλα (ή τα περισσότερα) βρώσιμα μανιτάρια μπορούν να προκαλέσουν ραβδομυόλυση σε ανθρώπους σε υψηλές και επαναλαμβανόμενες δόσεις.
- Η ραβδομυόλυση που προκαλείται από βρώσιμα μανιτάρια είναι μια αντίδραση που σχετίζεται με τα αγνώστου ταυτότητας γενετικά χαρακτηριστικά
- Η ραβδομυόλυση προκλήθηκε από την κατανάλωση μορφολογικά σχετικών αλλά γενετικά διακριτικών ειδών μανιταριών στο T. equestre (8).
Βιβλιογραφία:
1. en.wikipedia.org, Wikipedia, the free encyclopedia
2. www.first-nature.com , Wildlife Window on the World Wide Web
3. Μανιτάρια του Εθνικού Πάρκου Οροσειράς Ροδόπης Άγγελος Παπαδημητρίου
5. www.britmycolsoc.org.uk, British Mycological Society (2021). English Names for Fungi
6. J. Heilmann-Clausen, M. Christensen, T.G. Frøslev, R. Kjøller (2016) Taxonomy of Tricholoma in northern Europe based on ITS sequence data and morphological characters, August 2016 Persoonia – Molecular Phylogeny and Evolution of Fungi 38, DOI:10.3767/003158517X693174
7. İsmail ŞEN, Hakan ALLI (2019) Tricholoma (Fr.) Staude in the Aegean region of Turkey ,Turkish Journal of Botany, doi:10.3906/bot-1812-52
8. Piotr Rzymski and Piotr Klimaszyk (2018) Is the Yellow Knight Mushroom Edible or Not? A Systematic Review and Critical Viewpoints on the Toxicity of Tricholoma equestre, 2018 Institute of Food Technologists, doi: 10.1111/1541-4337.12374
9. John Meister, Kathleen Reddy (2002). “Rhabdomyolysis: An Overview”. The American Journal of Nursing. 102 (2): 75–79. doi:10.1097/00000446-200202000-00028
10. Gabija Laubner, Gabija Mikulevičienė (2016) A series of cases of rhabdomyolysis after ingestion of Tricholoma equestre, ACTA MEDICA LITUANICA. 2016. Vol. 23. No. 3. P. 193–197
Photography Tricholoma equestre Wikimedia Commons, Author Jerzy Opioła, Date 9 October 2013, 04:13:01 & Date 26 September 2013, 04:35:30,
Καταγραφή-Φωτογραφίες: Μπαξεβάνης, Νοέμβριος 2020, Νομός Αττικής σε Pinus nigra & Abies cephalonica. Η ταυτοποίηση έγινε μακροσκοπικά.
Update 09-21
Οδηγός Ταυτοποίησης
Το καπέλο του Tricholoma equestre έχει διάμετρο 5-13 εκατοστά, με σχήμα αρχικά ημισφαιρικό, κυρτό, σχεδόν επίπεδο στην ωριμότητα, θαμπό, κίτρινο-καφετί, λαδο-καφετί με καφέ-κοκκινωπά λέπια στο κέντρο του, συχνά με περιθώριο κυματιστό.
Τα ελάσματα είναι πυκνά, αγγίζουν το πόδι και έχουν φωτεινό κίτρινο χρώμα.
Το πόδι έχει ύψος 5-10 και διάμετρο 0,8-2,5 εκατοστά, ίδιο χρώμα με το καπέλο και καλυμμένο με καφετιά ινίδια.
Η σάρκα του είναι λευκή, ανοικτό κίτρινο κάτω από την επιδερμίδα, με αλευρώδη οσμή και γεύση.
Έχει χρώμα λευκό
Καρποφορεί το φθινόπωρο, σε μικρές ομάδες, σε δάση κωνοφόρων, κυρίως σε πεύκα και πιο σπάνια σε δάση πλατύφυλλων ειδών
Θανατηφόρο, έχει προκαλέσει δηλητηριάσεις που οδηγούν στο θάνατο.
Το συχνό, μάλλον τοξικό, Tricholoma sejunctum έχει κιτρινωπό καπέλο με ενσωματωμένα σκούρο ινίδια, είναι λιγότερο κολλώδης και έχει λευκά ελάσματα.
Το συχνό, τοξικό, Tricholoma sulphureum παράγει ελαφρά μικρότερα καρποσώματα, έχει θειαφένιο καπέλο, κίτρινο ελάσματα και οσμή φυσικού αερίου.
Σου αρέσει αυτή τη δημοσίευση; Μοιράσου το με φίλους!
Δείτε επίσης:
